سفری به بام تبریز | عینالی؛ نغمه سرخاب در سینه تاریخ اولین‌ها

بازار تبریز آنلاین - موسی‌ کاظم‌زاده: در شمال تبریز، جایی که کوه‌های سرخ‌فام سرخاب با آسمان هم‌نشین‌اند، کوه عینالی (عون بن علی) چون تاجی بر پیشانی شهر اولین‌ها می‌درخشد. از قله‌های بلندش، تبریز چون تابلویی از تاریخ و نوگرایی در برابر چشمان شما جان می‌گیرد؛ شهری که در وزش نسیم کوهستان، قصه‌های کهن را با رویاهای آینده پیوند می‌زند. این گزارش، دعوتی است به سفری در قلب سرخاب، جایی که طبیعت، تاریخ و هیجان در هم می‌آمیزند و هر بازدیدکننده‌ای را مسحور می‌کنند.

سرخاب؛ راوی قصه‌های کهن

کوه عینالی، آیینه‌ای از تمدن دیرپای تبریز، روایتگر گذشته‌ای باشکوه است. بقعه عون بن علی، زیارتگاهی از دوره ایلخانی (قرن هشتم هجری)، در مرکز این کوه آرام گرفته است. روایات محلی آن را مدفن دو تن از فرزندان حضرت علی (ع) می‌دانند، مکانی مقدس که سده‌هاست زائران را در سکوت قله به آرامش می‌رساند. برخی پژوهشگران احتمال می‌دهند که این مکان پیش از اسلام آتشکده‌ای زرتشتی بوده، نشانه‌ای که ریشه‌های تاریخی عینالی را ژرف‌تر می‌کند.

یادمان شهدای گمنام، احداث‌شده در سال ۱۳۸۸، با معماری ایرانی-اسلامی و حکاکی اشعار استاد شهریار، فضایی معنوی برای ادای احترام به قهرمانان ایران‌زمین فراهم کرده است. تندیس عظیم قیچی‌ساز، هیمالیانورد نام‌آور تبریزی که در سال ۱۳۹۴ برپا شد، و مجسمه استاد شهریار، شاعر پارسی‌گوی، چون ستارگانی بر هویت فرهنگی و ورزشی عینالی می‌درخشند و غرور تبریز را به نمایش می‌گذارند.

طبیعت و تفریح؛ جلوه‌ای برای هر سلیقه

کوه عینالی، با ارتفاع ۱۹۶۰ متر، بام تبریز و یکی از متنوع‌ترین تفرجگاه‌های ایران است. پارک جنگلی ۵۶۱۲ هکتاری آن، گنجینه‌ای از جاذبه‌های طبیعی و امکانات مدرن را به بازدیدکنندگان عرضه می‌کند.

طبیعت؛ آواز سبز در دامان سرخ

دریاچه مصنوعی داغ گلی، با گنجایش ۵۴ هزار مترمکعب و ساخته‌شده در سال ۱۳۹۵، نگینی درخشان در عینالی است. در بهار و تابستان، قایق‌سواری در این دریاچه و تماشای پرندگان مهاجر، خاطراتی ماندگار می‌سازد. زمستان، با یخ بستن سطح دریاچه و انعکاس برف بر صخره‌های سرخ، منظره‌ای جادویی خلق می‌کند. رودخانه آجی‌چای، که از دامنه‌های عینالی جاری است، و آبشار مصنوعی فصلی، طبیعت‌دوستان را به سوی خود می‌خوانند. جنگل‌کاری‌های گسترده از سال ۱۳۸۰، که در سال ۱۴۰۲ با افزودن ۵۰۰ هکتار فضای سبز تکمیل شد، این منطقه را به بهشتی برای پیاده‌روی و پیک‌نیک بدل کرده است.

پرواز بر فراز بام اولین‌ها

تله‌کابین عینالی، افتتاح‌شده در سال ۱۳۸۹، با طول ۱۴۸۰ متر و ارتفاع ۳۷۰ متر، یکی از طولانی‌ترین تله‌کابین‌های ایران است. این مسیر، با چشم‌اندازی نفس‌گیر از تبریز، روزانه صدها گردشگر را به قله می‌رساند. هزینه بلیط در سال ۱۴۰۳، ۷۷ هزار تومان برای مسیر یک‌طرفه و ۱۳۲ هزار تومان برای مسیر دوطرفه است و خدمات آن از ۸ صبح تا ۱۰ شب ارائه می‌شود. با وجود استقبال گسترده، شلوغی در تعطیلات گاه چالش‌ساز است، اما مدیریت شهری با افزودن واگن‌های جدید در حال رفع این مسئله است.

زیپ‌لاین ۵۰۰ متری، راه‌اندازی‌شده در سال ۱۳۹۶، با پروازی پرهیجان بر فراز سرخاب، جوانان را به وجد می‌آورد. سینمای ۶ بعدی، مسیرهای صخره‌نوردی و دوچرخه‌سواری در دامنه‌ها، تنوع تفریحات را کامل می‌کنند. خانواده‌ها می‌توانند در رستوران مشرف به شهر، طعم کوفته تبریزی یا دیزی محلی را بچشند یا در کافی‌شاپ، با نوشیدنی گرم و منظره غروب تبریز، لحظاتی آرام را تجربه کنند.

آغوش باز سرخاب برای همه

عینالی با پارکینگ‌های وسیع (ظرفیت بیش از ۵۰۰ خودرو)، سرویس‌های بهداشتی، آلاچیق‌های مجهز و مسیرهای آسفالته، راحتی را برای همه سنین تضمین می‌کند. از میدان بسیج تبریز، با ۱۰ دقیقه رانندگی در بزرگراه پاسداران (فاصله ۱۰ کیلومتر)، به ورودی عینالی می‌رسید. ون‌های خطی از پایانه آزادی با هزینه تقریبی ۲۰ هزار تومان (سال ۱۴۰۳) و تاکسی‌های خطی، دسترسی را آسان کرده‌اند. با این حال، کمبود برخی تابلوهای راهنما در مسیرهای فرعی گاه مشکل‌ساز است، موضوعی که مدیریت شهری وعده بهبود آن را داده است.

نغمه‌های تبریز در دل کوه

عینالی فراتر از یک تفرجگاه، بخشی از روح تبریز است. در ایام مختلف، نوای نغمه‌خوانی عاشیق‌ها در اطراف بقعه طنین‌انداز می‌شود و بازارچه‌های فصلی، فرش‌ها و ورنی‌های دست‌بافت تبریز را به نمایش می‌گذارند. در غروب‌های بهاری، کنار دریاچه داغ گلی، عطر نان یوخا و آوای عاشیقی فضا را پر می‌کند؛ گویی عینالی قلب فرهنگ زنده تبریز است. این پیوند فرهنگی، عینالی را به مقصدی بی‌بدیل برای گردشگران داخلی و خارجی بدل کرده است.

صدای مردم؛ خاطره‌های عینالی

عینالی در خاطره جمعی تبریزی‌ها حک شده است. سکینه حسینی، مادربزرگ ۶۵ساله، می‌گوید: «نسل ما در عینالی بزرگ شد. حالا نوه‌هایم زیپ‌لاین سوار می‌شوند و من هنوز همان آرامش را اینجا می‌یابم.» محمد، کوهنورد ۳۰ساله، می‌افزاید: «طلوع از قله عینالی انگار تبریز را در آغوشم می‌گذارد.»

گردشگران نیز مجذوب این تفرجگاه‌اند. لیلا از اصفهان پس از تله‌کابین می‌گوید: «اینجا تاریخ و طبیعت با هم حرف می‌زنند، چیزی که جای دیگر ندیدم.» این روایت‌ها، عینالی را نه‌فقط یک مقصد، بلکه خانه‌ای برای خاطره‌ها معرفی می‌کنند.

عینالی؛ فراتر از یک تفرجگاه

در مقایسه با تفرجگاه‌هایی مانند توچال تهران، عینالی مزیت‌هایی چشمگیر دارد. توچال بیشتر به کوهنوردی حرفه‌ای و پیست اسکی گرایش دارد، اما عینالی با تلفیق زیارتگاه، دریاچه، تله‌کابین و فرهنگ محلی، برای خانواده‌ها، زائران و جوانان به یک اندازه جذاب است. آب‌وهوای خنک‌تر تبریز (میانگین ۲۰ درجه در تابستان) و هزینه‌های پایین‌تر (بلیط تله‌کابین توچال حدود ۲۰۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۳)، عینالی را به گزینه‌ای دلپذیر و اقتصادی تبدیل کرده است.

چالش‌ها؛ پله‌های صعود به قله

عینالی، با همه زیبایی‌هایش، با چالش‌هایی مانند ازدحام تله‌کابین در تعطیلات، کمبود مسیرهای پیاده‌روی حرفه‌ای و تبلیغات محدود بین‌المللی روبه‌روست. مدیریت شهری با افزایش ظرفیت تله‌کابین، احداث مسیرهای جدید دوچرخه‌سواری و طرح‌های جنگل‌کاری (۵۰۰ هکتار در سال‌های اخیر) این موانع را هدف قرار داده است. طرح ممنوعیت پلاستیک‌های یک‌بارمصرف از سال ۱۴۰۲ نیز عینالی را به الگویی از گردشگری پایدار نزدیک‌تر کرده است.

سرخاب در سپهر جهانی

مدیریت شهری تبریز با طرح‌های بلندپروازانه، عینالی را به سوی جهانی شدن هدایت می‌کند. فازهای دوم و سوم تله‌کابین، که تا سال ۱۴۰۵ به سد شهید مدنی و قله دند امتداد می‌یابد، عینالی را به طولانی‌ترین تله‌کابین ایران بدل خواهد کرد. ایجاد کمپ‌های اقامتی، مسیرهای دوچرخه‌سواری و جشنواره‌های جهانی کوهنوردی در برنامه است. عینالی می‌تواند میزبان رویدادهایی مانند جشنواره شعر شهریار یا نمایشگاه صنایع‌دستی باشد و با ویدئوهای چندزبانه در پلتفرم‌های جهانی، گردشگران خارجی را به تبریز بکشاند.

سفری به ضربان سبز تبریز

کوه عینالی، با آمیزه‌ای از معنویت، طبیعت و هیجان، مقصدی است که هر دل را می‌رباید. بهار و تابستان، با سرسبزی و دمای دلپذیر ۲۰ درجه، بهترین زمان برای گشت‌وگذار است. زمستان، با برف درخشان، عکاسان و آرامش‌جویان را فرامی‌خواند. لباس گرم برای شب‌های بهاری و کفش مناسب پیاده‌روی را فراموش نکنید.

از میدان بسیج تبریز، با ۱۰ دقیقه رانندگی در بزرگراه پاسداران، به عینالی می‌رسید. پارکینگ (هزینه ۱۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۳)، ون‌های خطی از پایانه آزادی (۲۰ هزار تومان) و تاکسی‌ها، دسترسی را آسان کرده‌اند. هزینه تفریحات نیز مقرون‌به‌صرفه است.

عینالی، ضربان سبز تبریز است. چه در سایه بقعه عون بن علی دعا کنید، چه با زیپ‌لاین بر فراز سرخاب اوج بگیرید یا کنار دریاچه داغ گلی به نوای عاشیق‌ها گوش بسپارید، اینجا روح شما را نوازش می‌دهد. بیایید در قله‌های سرخاب، تبریز را از نو کشف کنیم.دوست دارید در عینالی چه تجربه‌ای داشته باشید؟ کدام گوشه از این بام شما را به سوی خود می‌خواند؟